Inleiding

Met deze blog willen we verder ingaan op het artikel verschenen in Le Monde Diplomatique door Syed Saleem Shahzad: “Deux stratégies islamistes qui s’opposent. Al-Qaida contre les talibans". Hij geeft een aantal elementen aan dat er tussen de verschillende soennitische politieke (islamistische) bewegingen een breuk begint te ontstaan. Namelijk tussen de nationalistische islamisten (de Taliban en de verscheidene verzetsgroeperingen in Irak) en Al-Qaeda. De nationalistische bewegingen willen immers eerst en vooral een Afghanistan en een Irak dat niet bezet wordt door Westerse mogendheden. Al-Qaeda bestaat dan vooral uit verschillende Arabische strijders die het Takfirisme aanhangen. Die zien dan vooral de niet-praktiserende moslims (zoals o.a. de Pakistaanse overheid) en de Sjiieten als de eerste vijand van een puur Islamitische staat. De eerste omdat zij de Vijand (het Westen) helpen in hun strijd tegen een Islamitische staat, de tweede groep omdat zij een afvallige visie van de Islam aanhangen. De Taliban (en de verzetsbewegingen in Irak) vinden echter dat door de talloze zelfmoordaanslagen, het sektarische geweld (tegen de Sjiieten en andere niet-Soennitische Arabieren) en de strijd tegen de Pakistaanse overheid Al-Qaeda de strijd tegen de Westerse mogendheden uit het oog veliest en hun droom van een vrij Afghanistan (en Irak) in het gedrang brengt. We zullen door het analyseren van de verscheidene literatuur- en mediabronnen proberen te achterhalen of we deze stelling kunnen bijtreden of juist zullen ontkrachten.

Het bewuste artikel is terug te vinden op dit adres: http://www.monde-diplomatique.fr/2007/07/SHAHZAD/14902.

De geografische spreiding van de twee belangrijkste islamstromingen.

De geografische spreiding van de twee belangrijkste islamstromingen.

vrijdag 28 december 2007

Splitting the troops

We weten dat de VS en haar bondgenoten al geruime tijd jacht maken op Bin Laden sinds 9/11. Ze achtten de Taliban verantwoordelijk voor het ‘huisvesten’ van Bin Laden en al-Qaedagroeperingen in Afghanistan. Sinds de Taliban verdreven zijn uit Kaboel proberen ze terug voet aan grond te krijgen in Afghanistan. Het is een proces dat gepaard gaat met ups en downs en met hulp van al-Qaeda-elementen wordt gevoed. Vooral in het zuidwesten van Afghanistan, de grens met Waziristan, hebben ze de controle verkregen.
In de basistekst (voor deze blog) van Syed Saleem Shahzad hebben we gezien echter dat de Taliban meer en meer de politieke weg opgaat tegen de wil van al-Qaedastrijders. Ze zoeken toenadering tot het politieke systeem en dit doordat men merkt dat een strijd tegen de Westerse troepen meer schade teweeg brengt dan vooruitgang. Alhoewel, dit geldt enkel voor de Pakistaanse zijde. In plaats van energie te stoppen in het destabiliseren van Pakistan, moet volgens Mullah Dadullah (zie foto), één van de vooraanstaande Talibanleiders, worden gefocust op de Jihad in Afghanistan tegen de buitenlandse NAVO-troepen.





Mullah Dadullah was een zeer belangrijk militair leider van de Taliban. Hij werd in mei dit jaar gedood bij gevechten met Afghaanse militairen.

Sinds een aantal jaren proberen de VS, Pakistan, Afghanistan en hun bondgenoten de Taliban en al-Qaeda los te krijgen van elkaar. Om inzicht te verwerven in de ontaardde spanningen in Waziristan dienen we de context en de aanloop nader te schetsen.



Eind 2003 werd er een militaire operatie op touw gezet door de Pakistaanse regering die in eerste plaats gericht was tegen de aanwezigheid van al-Qaeda op Waziristaans grondgebied. Hierbij werden verscheidene basissen die functioneerden als trainingskampen vernietigd. Men kan dit zien als een verlies aan slagkracht, maar men moet ook de keerzijde van de medaille durven in de ogen kijken; meerbepaald dat hierdoor ook de haat en wraak jegens de Pakistaanse slagkrachten nog meer wordt aangewakkerd. Dit kader, gaf aanleiding aan al-Qaeda om de Takfiri en anti-establishment ideologieën te verspreiden bij de lokale stammen. Het gevolg was dat ook de Pakistaanse Taliban vervuld geraakte met de takfiri-ideologie.

De rol van Mullah Dadullah is hier opmerkelijk. Zijn opzet bestond eruit een brug te creëren tussen de Pakistaanse Taliban en de Pakistaanse gevestigde orde. Er werd aan tafel gezeten met beide groepen en het kwam tot een akkoord voor de twee Waziristans. De doelstellingen van Pakistan zijn glashelder; ze wilden geen aankweek van elementen die de gevestigde Pakistaanse orde zouden kunnen aantasten. In september 2006 heeft Pakistan een vredesbestand afgesloten met de Taliban en de Pakistaanse Taliban (tegen de wil van de VS in). Met het vredesbestand probeert de Pakistan terug voet aan wal te krijgen in de regio. In plaats van een regime die goede Indiaanse connecties onderhoudt wil Pakistan een Afghanistan met een pro-Pakistaans regime. En dit tracht men te bereiken door de Taliban te ondersteunen om zo in de toekomst een regime te krijgen dat in de pas loopt van Pakistan. We hebben echter in het verleden gezien wat dit teweeggebracht heeft.

Bovendien hoopte Pakistan dat, wanneer Mullah Dadullah terrein wint bij de plaatselijke stamhoofden en Talibanleiders, Mullah Omar (Talibans oppercommandant) niet anders kon dan deze strategie te volgen. Verschillende krachtige Talibanleiders betuigden hun steun aan de Pakistaanse regering, waarin de Moslimstaat met een Moslimleger centraal staat. In ruil daarvoor moest Pakistan de regio Waziristan onder controle laten van de plaatselijke warlords en de Pakistaanse Taliban. Tevens zouden een groot aantal al-Qaeda- en Talibanstrijders vrijgelaten worden door Pakistan. In de plaats zou de Pakistaanse overheid niet meer aangevallen worden door al-Qaeda en de Taliban. Dit druist echter in tegen het uitgangspunt van het Takfirisme. De Jihad die gekeerd is tegen elke ongelovige en dan zeker en vast tegen de moslims die de ware Islam niet volgen: m.a.w. de Pakistaanse overheid en de Afghaanse overheid. Tegenwoordig gaan in Talibankringen meer en meer stemmen op om via een meer realistische en resultaatsgerichte vorm te werk te gaan en zich enkel te focussen op het verdrijven van de NAVO-troepen uit Afghanistan. Dit terwijl Oezbeekse al-Qaeda gelinkte militanten in Zuid- en Noord-Waziristan geloven in een ‘global war’ tegen de NAVO en zijn bondgenoten, zoals de Pakistaanse regering. [1]

Niet alleen al-Qaedastrijders maar ook een klein aantal Talibanleiders zijn gekant tegen samenwerking met Pakistan. Ze vrezen dat dit op termijn meer in het voordeel zal uitdraaien van de Pakistaanse politiek mede vergezeld door het strategisch beleid voor meer greep in de regio. En dat de Taliban zelf er eigenlijk weinig baat bij zal hebben. Bovendien vrezen enkele Talibanleiders ervoor dat ze van hun machtspositie zullen worden verstoten en dat ze van het toneel zullen verdwijnen. Is het dus niet meer een machtsstrijd tussen hooggeplaatste Taliban- en al-Qaedaleiders?
Het bleef niet bij een tegenstelling van verschillende visies: ook in de praktijk was deze spanning ontaardt. Met als gevolg dat er gevechten plaatsvonden, tussen al-Qaeda en de Taliban, in maart 2007, in het Zuidelijk gedeelte van Waziristan. Vele leiders van de Taliban verdwenen quasi van het toneel en werden naar de achtergrond verschoven. Het was Mullah Nazir, een man die tot kort daarvoor helemaal geen prominent figuur was, die op de voorgrond kwam te staan. Hij werd de meest vooraanstaande Talibanleider in Zuid-Waziristan. Het was deze man die de opdracht gaf tot de recente slachting van Takfiri [2] en aan Al-Qaeda gerelateerde Oezbeken die tegen het huidige Pakistaans gezag gekant waren. Bovendien hervestigde hij een rigide versie van de sharia in Zuid-Waziristan, ongehinderd door de Pakistaanse overheid, waardoor hij verregaande gezag verkreeg in de regio. Daardoor kreeg zijn oproep om de Pakistaanse troepen niet aan te vallen grote bijval.

Het zijn deze ontwikkelingen, inclusief de infiltratie van het pro-Pakistaanse regime in de manschappen van de Taliban, die een einde gesteld hebben aan de effectieve operaties die al-Qaeda in Pakistan uitvoerde. Hun ideologie bleek niet langer werkbaar in Waziristan. Al-Qaeda leiders voelden zelf aan dat het tijd was om uit Waziristan weg te trekken en het zorgden er voor dat al-Qaedahoofdkwartieren verplaatst werden naar Irak. Men voelde er niets voor om te fungeren als soldaten die zouden vechten onder het regime van de Taliban. Want Al-Qaeda wilde zich niet beperken in een enkele strijd tegen de Coalition-forces. Ze zagen zichzelf als strijders die een veel bredere strategie hanteren met als doel de strijd tegen alle ongelovigen.

Toch, de dood van Mullah Dadullah en andere vooraanstaande commandanten binnen de Taliban door de NAVO-troepen, brachten Mullah Omar voor een patstelling door een gebrek aan leiders. Hij stelde verschillende richtlijnen op. Eén daarvan was dat cultfiguren als Dadullah in de toekomst moesten vermeden worden omdat ze enkel schade toebrachten aan de Taliban. Banden met al-Qaeda waren voordien terug aangescherpt, alhoewel ze nooit helemaal verdwenen waren.
Bovendien schaarde al-Qaeda zich achter het offensief van de Taliban om een Islamitisch Emiraat van Afghanistan te vestigen en de Afghaanse Taliban bevestigde zijn steun in het verdedigen van het Islamitische Emiraat van Waziristan.

“Al-Qaeda will continue to nurture the neo-Taliban, and the establishment of the Islamic emirates, announced by Baitullah but prompted by al-Qaeda, is an effective buffer against any Washington-backed bids to initiate peace dialogue with Taliban commanders.”

Pakistan deed reeds vele inspanningen om al-Qaeda en de Taliban uiteen te trekken. Soms met enig, soms met helemaal geen succes. Voorbeelden van een zekere split tussen de twee groepen zijn duidelijk terug te vinden in het niet op dezelfde golflengte zitten qua strategie met als gevolg dat vele al-Qaeda leiders zijn weggetrokken uit de gebieden in Waziristan. Een 2e mooi voorbeeld is het bloedbad dat werd aangericht door Pakistaanse Talibanaanhangers en dat het leven heeft gekost van vele Oezbeekse militairen. Toch ziet men nu dat beide groepen, zij aan zij vechten tegen de Pakistaanse gewapende krachten. Immers, verschillende aanvallen van zowel Pakistan als de NAVO in Waziristan zorgden voor vele slachtoffers, zowel onder de bevolking als onder Taliban- en al-Qaedamilitanten
Men mag ook niet vergeten dat bijvoorbeeld de trainingskampen van al-Qaeda eveneens talrijke Pakistaanse jihadi’s hebben opgeleid. Deze Pakistanen waren gereorganiseerd in de al-Qaeda kampen in Waziristan. Dit heeft de geboorte ingeleid van een nieuwe Taliban, dat sterk verschilt met de voorgaande. De Neo-Taliban staat heel sterk achter al-Qaeda en zal zeker niet, ook al zou de Pakistaanse regering dit maar al te graag bewerkstelligen, een complete isolatie van de al-Qaeda groepering verwezenlijken.

Daarbij kwam de aangekondigde samenwerking in september tussen de president van Pakistan, Musharraf, en zijn oppositieleidster Bhutto met zicht op verdere democratische verkiezingen. Al-Qaeda en de Pakistaanse Taliban zagen dit als een bedreiging voor de overleving van het Islamitische Emiraat van Waziristan. Als antwoord verschenen niet alleen al-Qaeda en de Pakistaanse Taliban, maar ook de Afghaanse Taliban en zelf een belangrijk deel van Pakistaanse veiligheidsdiensten ten tonele “to nip the evil in bud”.
Bovendien zijn er verschillende bronnen die bevestigen dat de verscheidene Talibangroeperingen, zowel Afghaanse en Pakistaanse, al-Qaeda, Oezbeekse militanten en andere islamistische bewegingen terug een front vormen tegen het Pakistaanse regime. Samen hebben ze één agenda: Pakistan zuiveren van Westerse elementen en het islamitische militaire regime blijven bekampen tot het de ‘War on Terror’ opgeeft. De aanslagen van een paar maanden geleden op Bhutto en de dood van haar gisteren, kan men misschien wel in deze context plaatsen.


(http://news.bbc.co.uk)

Uit dit alles kunnen we besluiten dat er inderdaad machtsintriges zijn binnen en tussen de Taliban en al-Qaeda groeperingen en dat er uiteraard verschillen zijn in strategie maar niet in ideologie. Het doel is niet alleen Westerse mogendheden wegzuiveren uit een Moslimland maar een puur Islamitische Staat vestigen.

door Jorn Brewaeys en Katrijn Van den Abeele.

Geraadpleegde literatuur:

- Syed Saleem Shahzad (2007, 1 maart), “Pakistan makes a deal with the Taliban”, Asian Times Online, Geraadpleegd op 20 december 2007, http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/IC01Df03.html.
- Bill Rogio (2007, 21 maart), “Red-on-red in Waziristan”, The Long War Journal, Geraadpleegd op 20 december 2007,
http://www.longwarjournal.org/archives/2007/03/redonred_in_wazirist.php
- Nieuwsredactie BBC (2007, 21 maart), “Pakistan rebel clash 'kills 100'”, BBC NEWS,
Geraadpleegd op 28 december 2007,
http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/6474627.stm
- Bill Rogio (2007, 22 maart), “Day three of the Waziristan infighting”, The Long War Journal, Geraadpleegd op 26 december 2007,
http://www.longwarjournal.org/archives/2007/03/day_three_of_the_waz.php
- Hassan Abbas (2007, mei), “A new face for the Taliban”, Asian Times Online, Geraadpleegd op 26 december 2007,
http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/IE24Df02.html
- Syed Saleem Shahzad (2007, 11 augustus), “Taliban a step ahead of US assault”, Asian Times Online, Geraadpleegd op 26 december 2007,
http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/IH11Df01.html
- Syed Saleem Shahzad (2007, 6 september), “Jihadis strike back at Pakistan”, Asian Times Online, Geraadpleegd op 28 december 2007,
http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/II06Df02.html






[1] Er is, sinds enkele tijd, weer enig video- en audiomateriaal opgedoken waarop Bin Laden te zien is. Hij heeft zich steeds uitgesproken tegen de Westerse wereld, maar in recente geluidsopnamen is te horen dat hij wil vechten tegen Musharraf en zijn leger. Het is een breuk met vroegere opvattingen die door Bin Laden publiek werden gemaakt. Tot dan toe hadden Bin Laden en ook Mullah Omar zich altijd tegen verzet om bepaalde opstand aan te gaan met Pakistan.
Hoewel dit kaliber boodschappen feitelijk onmiddellijk werd verworpen door Pakistan, was er toch enige vrees en werd zelf een gezamenlijke strategie bedacht door Pakistan en Saoedi-Arabië. Pakistan (Islamabad) is namelijk zo ongerust over de laatste ontwikkelingen dat het Saoedi-Arabië vroeg om er eveneens voor te zorgen dat al-Qaeda komaf zou maken met de anti-establishment politiek.

[2] Al-Qaeda is de laatste jaren in een proces van ideologisch en strategisch debat verwikkeld geraakt. Onder andere met de extremistische takfiri’s. Zie randinfo: Takfirisme.

Geen opmerkingen: